CNQP&KT - Cán bộ, nghiên cứu viên của Viện Thiết kế tàu quân sự (thuộc Tổng cục Công nghiệp quốc phòng – CNQP) đã nghiên cứu thiết kế, chế tạo thành công thiết bị cảnh báo khi có nước ngập trong khoang tàu thủy.

Xuất phát từ thực tế hiện nay phần lớn các gam tàu quân sự đang hoạt động có lắp thiết bị cảnh báo nước ngập trong khoang tàu nhưng đã bị hư hỏng không sử dụng được, hoặc có nhiều gam tàu các loại đóng mới ở trong nước không được trang bị thiết bị này, làm ảnh hưởng đến quá trình hoạt động cũng như tuổi thọ của con tàu, thậm chí có thể gây nguy cơ chìm tàu do có nước ngập trong khoang mà không biết (đặc biệt là đã có nhiều trường hợp tàu du lịch bị chìm trong đêm do bị nước ngập trong khoang mà thuỷ thủ đoàn và hành khách ngủ say không biết gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản). Từ thực tế đó, Đại tá, TS. Lương Lục Quỳnh - Trưởng phòng Máy tàu (Viện Thiết kế tàu quân sự) cùng các cộng sự đã tiến hành nghiên cứu thiết kế, chế tạo thành công bộ thiết bị cảnh báo có nước ngập trong khoang tàu thủy. Bộ thiết bị gồm có 2 bộ phận: Bộ phận cảm biến báo nước ngập và hộp điều khiển trung tâm cảnh báo tín hiệu có nước trong khoang tàu. 

Đại tá, TS. Lương Lục Quỳnh - Trưởng phòng Máy tàu, thử nghiệm độ nhậy của thiết bị báo nước trên tàu thủy.

Bộ phận cảm biến báo nước được làm bằng vật liệu nhựa cao cấp, theo tiêu chuẩn của Cộng hoà LB Đức, đảm bảo kín nước các thành phần điện tử bên trong theo tiêu chuẩn IP65; vật liệu điện cực làm bằng Inox bọc nhựa, chiều dài điện cực 50cm (hoặc tùy theo yêu cầu của khách hàng).

Cảm biến báo nước được làm bằng vật liệu nhựa cao cấp, đảm bảo kín nước các thành phần điện tử bên trong theo tiêu chuẩn IP65.

Hộp điều khiển trung tâm cảnh báo tín hiệu có nước trong khoang tàu được chế tạo bằng nhôm có phủ lớp cách điện, kích thước 200 x 110 x 320mm, trọng lượng 1,5kg, số kênh (số khoang cần giám sát) 7 khoang hoặc có thể mở rộng thêm tùy theo đơn đặt hàng; sử dụng nguồn điện 220V, 50Hz và một nguồn điện dự phòng 24V;công suất tiêu thụ ≤ 10W; môi trường hoạt động ở nhiệt độ từ  0 -50⁰C, độ ẩm ≤ 90%.

Thiết bị có giao diện tiếng Việt rất trực quan, nhiều tiện ích, dễ sử dụng, phù hợp với từng mẫu tàu cụ thể; hệ thống đèn, còi cảnh báo dễ quan sát, giám sát và cảnh báo chính xác vị trí từng khoang tàu bị ngập nước.

Bộ thiết bị báo nước trên tàu thủy có chức năng tự động kiểm tra, giám sát, cảnh báo bằng tín hiệu đèn và chuông báo động khi có nước ngập trong các khoang tàu. Nguyên lý hoạt động là hộp điều khiển trung tâm nhận tín hiệu báo có nước ngập trong khoang tàu từ cảm biến, phát ra tín hiệu bằng đèn và sau 15 giây phát tín hiệu chuông cảnh báo có nước ngập trong các khoang tương ứng.

Điểm nổi bật của bộ thiết bị báo nước trên tàu thủy do cán bộ Viện Thiết kế tàu quân sự nghiên cứu thiết kế, chế tạo là có giao diện trực quan như: đèn báo, chuông báo vị trí cụ thể các khoang tàu bị ngập nước; cảm biến dùng bằng điện cực nên hoạt động rất ổn định so với một số loại cảm biến khác hoạt động theo nguyên lý phao. Hệ thống có thể được lập trình theo ý muốn; có thể ngắt chuông báo tạm thời trong khoảng thời gian 2 phút; có nút nhấn kiểm tra trạng thái sẵn sàng hoạt động của hệ thống, núm điều chỉnh độ sáng đèn; hệ thống tự động trở lại trạng thái sẵn sàng hoạt động khi trong khoang tàu đã hết nước; hộp cảm biến kín nước hoàn toàn và chịu được độ sâu 5m; thiết bị sử dụng được 2 nguồn điện (nguồn chính và nguồn dự phòng). Khi tàu hoạt động trên biển, bị sóng đánh rung lắc, hệ thống thiết bị báo nước trên tàu không phát tín hiệu báo động giả như các thiết bị hiện có trên thị trường. Đặc biệt, bộ thiết bị này ưu việt hơn và có giá thành thấp hơn một nửa so với bộ thiết bị báo nước nhập ngoại. Các cán bộ nghiên cứu của Viện cũng cam kết thời gian bảo hành hộp điều khiển trung tâm lên tới 5 năm, hộp cảm biến 10 năm.

Hộp điều khiển trung tâm cảnh báo tín hiệu có nước trong khoang tàu làm bằng nhôm có phủ lớp cách điện, trọng lượng 1,5kg.

Hiện Viện Thiết kế tàu quân sự đang sản xuất hàng loạt sản phẩm theo đơn đặt hàng cung cấp ra thị trường và cử cán bộ đến tận tàu khảo sát, lắp đặt, hiệu chỉnh cho khách hàng mua sản phẩm. Đồng thời, nhóm nghiên cứu cũng đang tiếp tục nghiên cứu tăng thêm nhiều tiện ích cho bộ thiết bị, như: Gắn thêm sim điện thoại di động để có thể cảnh báo cho chủ tàu về sự cố nước ngập các khoang tàu trong mọi thời điểm để kịp thời có phương án xử lý, đảm bảo an toàn cho người và phương tiện; nghiên cứu cải tiến thiết bị báo nước để có thể ứng dụng trong lĩnh vực công nghiệp như: kiểm soát bể nước làm mát, báo mực nước trong các két... cung cấp ra thị trường trong nước và xuất khẩu.

Lắp đặt hộp điều khiển trung tâm báo nước ở vị trí dễ quan sát tại buồng điều khiển trên tàu.

Được biết, ngoài nhiệm vụ thiết kế, đóng mới và cải hoán các tàu quân sự; nghiên cứu lắp đặt, hiệu chỉnh và tích hợp hệ thống vũ khí - khí tài trên tàu quân sự,Viện Thiết kế tàu quân sự còn thiết kế đóng mới tàu, phương tiện thuỷ phục vụ nhu cầu dân sinh, xuất khẩu. Trong những năm gần đây, Viện được Bộ Quốc phòng và Tổng cục CNQP đầu tư cơ sở hạ tầng và các trang - thiết bị nghiên cứu thiết kế tàu đồng bộ, đặc biệt là các phần mềm chuyên dụng, như: AVEVA Marine, FINE Marine, Maxsurf, Rhinoceros, NavCad, ProPcad…; phòng thí nghiệm với thiết bị đo lường, kiểm thử hiện đại ở các lĩnh vực vũ khí - khí tài, điều khiển tự động, máy tàu, cơ khí; xưởng gia công cơ khí với hệ thống máy gia công CNC hiện đại phục vụ chế thử sản phẩm và tham gia dịch vụ khoa học công nghệ... Nhờ đó, Viện đã thiết kế thành công nhiều loại tàu, xuồng các loại, tiêu biểu là tàu trinh sát TS-500 CV (số 1,2,3) cho Cảnh sát biển; tàu tuần tra cao tốc HQ75, HQ120 cho Hải quan; tàu kéo 1.200CV cho Tổng công ty Ba Son; hàng chục xuồng vỏ hợp kim nhôm cho Bộ Công an. Ngoài ra, Viện còn tham gia tư vấn, lập dự án đóng mới loạt tàu tìm kiếm cứu nạn xa bờ, tàu tuần tra 1.500 tấn cho Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển, tàu tuần tra cao tốc cho Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng; tham gia giám sát thi công đóng mới trên 80 lượt tàu xuồng các loại cho các chủ đầu tư trong và ngoài Quân đội...

Bài và ảnh: Tuấn Minh