CNQP&KT - Từng là một nhà máy có phiên hiệu quân sự là “Z123” trực thuộc Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP), 20 năm trước, trong quá trình đổi mới, sắp xếp, Nhà máy Z123 trở thành Xí nghiệp Quang điện 23 –(thuộc Nhà máy Z199). Tuy nhiên, chức năng, nhiệm vụ của những người lính thợ nơi đây vẫn không hề thay đổi…

Trao đổi với chúng tôi về thành tích mà đơn vị đã đạt được trong 20 năm qua, đặc biệt là những năm gần đây, Đại tá Phạm Xuân Phong, Phó giám đốc Xí nghiệp Quang điện 23 (Nhà máy Z199) cười rất tươi: “Phần thưởng thì có nhiều và đó cũng là động lực để cán bộ, công nhân Xí nghiệp Quang điện 23 luôn nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao”.

Vẫn theo Đại tá Phạm Xuân Phong, Xí nghiệp có nhiệm vụ sửa chữa, sản xuất các thiết bị, khí tài kính quang học ngày và đêm, thiết bị, dụng cụ cơ khí chính xác và tham gia thực hiện một số dự án nâng cao năng lực sản xuất các sản phẩm kính ngắm quang học thế hệ mới. Trong suốt chặng đường xây dựng và phát triển, tuy cũng có những thời điểm Xí nghiệp lâm vào cảnh “lao đao, khốn khó”, nhưng những người lính thợ không vì thế mà “nản chí, sờn lòng”. Đặc biệt, từ năm 2010 đến nay, Xí nghiệp được Bộ Quốc phòng tin tưởng giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất một khối lượng lớn các loại kính ngắm bắn ngày, đêm phục vụ bộ đội huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu. Thực tế, điều kiện trang, thiết bị công nghệ phục vụ sản xuất của Xí nghiệp chưa đồng bộ, hiện đại; trong khi đó công nghệ chế tạo các loại kính ngắm quang học ngày, đêm rất phức tạp... đòi hỏi rất cao về trình độ, tay nghề của người thợ. Song, cán bộ, công nhân của Xí nghiệp Quang điện 23 luôn đoàn kết một lòng, quyết tâm vượt qua khó khăn, tập trung nghiên cứu, làm chủ công nghệ để sản xuất thành công nhiều sản phẩm kính ngắm quan sát, ngắm bắn ngày đêm thuộc nhiều chủng loại khác nhau như: thiết bị khí tài ngắm bắn ngày đêm có 20 loại; thiết bị đo đạc, quan sát ngày đêm có 18 loại cho các đơn vị quân đội.

Cán bộ, kỹ sư Xí nghiệp Quang điện 23 (Nhà máy Z199) hiệu chỉnh các loại kính ngắm trước khi bàn giao.

 Một trong những thành tích tiêu biểu, nổi bật của đơn vị là vào năm 2014, Bộ Quốc phòng giao cho Xí nghiệp nghiên cứu sản xuất các loại khí tài quan sát ngắm bắn ban đêm theo nguyên lý khuếch đại ánh sáng yếu. Đây là loại sản phẩm tương đối phức tạp về công nghệ gia công cơ khí do chi tiết vỏ vật kính, thân kính ngắm đòi hỏi độ chính xác, tính lắp lẫn cao và luôn đảm bảo độ cứng vững trong suốt vòng đời sản phẩm. Về công nghệ quang học thì các chi tiết quang học được tạo phôi bằng phương pháp ép ủ phôi, ủ nhiệt khử ứng suất dư, vân, bọt và được tiến hành tẩy rửa siêu âm bằng hệ thống siêu âm và bảo quản hút ẩm trước khi đưa vào lắp ráp. Tuy nhiên, chỉ trong hơn một năm, Xí nghiệp đã vượt qua khó khăn để nghiên cứu sản xuất được sản phẩm kính quan sát, ngắm bắn đêm theo yêu cầu, đảm bảo chất lượng, vượt tiến độ trước một tháng.

Trên cơ sở nghiên cứu và làm chủ các công nghệ sản xuất khí tài nhìn đêm, Xí nghiệp tiếp tục được Bộ Quốc phòng giao nhiệm vụ nghiên cứu thiết kế, chế tạo hệ thống kính quan sát đêm bằng kỹ thuật ảnh nhiệt phục vụ biển, đảo. Để đảm bảo kính quan sát đêm chịu được điều kiện khắc nghiệt nhất tại môi trường biển, đảo, các cán bộ, kỹ sư của Xí nghiệp đã phải ngày đêm “lao tâm, khổ tứ” tìm tòi, nghiên cứu ứng dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất, như: công nghệ sơn chống mặn, công nghệ làm kín ở áp suất cao để chống thâm nhập không khí từ bên ngoài vào, công nghệ chống mốc ở bên trong để đảm bảo nấm mốc không phát triển, công nghệ mạ màng cứng từ vật liệu TiO2 và SiO2 có độ bền cao và chịu được gió bụi có mang theo cát bay va đập vào sản phẩm, công nghệ gia công thấu kính có đường kính lớn... Sau hơn 2 năm triển khai, sản phẩm kính quan sát đêm phục vụ biển, đảo đã được sản xuất loạt “0”, báo cáo để đưa vào trang bị cho các lực lượng chấp pháp bảo vệ chủ quyền biển, đảo.

Việc nghiên cứu thiết kế, chế tạo thành công được nhiều loại khí tài quan sát ngắm bắn ngày, đêm, trong đó có các loại khí tài quan sát ngắm bắn ban đêm theo nguyên lý khuếch đại ánh sáng yếu và kính quan sát đêm phục vụ biển, đảo đã khẳng định trình độ, tay nghề của đội ngũ cán bộ, kỹ sư của Xí nghiệp Quang điện 23 trong việc tiếp nhận và làm chủ công nghệ chế tạo các loại khí tài tác chiến ngày, đêm.

Với những thành tích nổi bật nêu trên, Xí nghiệp Quang điện 23 đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì, hạng Ba; Bằng khen của Bộ Quốc phòng, Tổng cục CNQP; Giải thưởng Hồ Chí Minh về nghiên cứu, thiết kế, chế tạo vũ khí bộ binh; Giải thưởng Sáng tạo Khoa học công nghệ Việt Nam (VIFOTEC)…

Để hiểu thêm về tinh thần thi đua lao động sản xuất ở Xí nghiệp Quang điện 23, chúng tôi đã đi đến từng phân xưởng, tổ sản xuất. Điều dễ nhận thấy là không khí làm việc hăng say, miệt mài ở tất cả những nơi chúng tôi đến. Thiếu tá Trần Văn Huyên, Quản đốc Phân xưởng Gia công quang học, hồ hởi nói: “Những năm gần đây, Phân xưởng liên tục làm tăng ca, thêm giờ. Nhờ vậy, mức thu nhập của người lao động cũng được cải thiện đáng kể. Cán bộ, công nhân trong Phân xưởng luôn hăng hái thi đua đảm nhận các khâu căng, việc khó nên năm nào Phân xưởng cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Xí nghiệp và Nhà máy khen thưởng”. Tại Phân xưởng Lắp ráp, Thiếu tá Lê Văn Lam, Quản đốc Phân xưởng, cho biết: Phân xưởng đảm nhận phần việc cuối cùng để hoàn chỉnh một sản phẩm kính ngắm quang học. Công việc bắt đầu từ việc vệ sinh thân chi tiết bán thành phẩm; tổng lắp từng cụm chi tiết sản phẩm; hiệu chỉnh, thử nghiệm theo đúng điều kiện sử dụng; kiểm tra đóng gói và xuất hàng. Yêu cầu đặt ra là người thợ phải thực hiện đúng quy chế, quy định, chấp hành nghiêm giờ giấc, ca kíp làm việc. Ngoài ra, người thợ cần có thị lực tốt, không có mồ hôi muối và đặc biệt là phải rất cẩn thận, tỉ mỉ mới đảm đương được công việc. Trong nhiều năm qua, Phân xưởng luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ, được lãnh đạo, chỉ huy Xí nghiệp đánh giá cao.

Có thể khẳng định, với những kết quả đạt được từ sự nỗ lực vượt khó trong những năm vừa qua và tinh thần lao động hăng say, năng động ở các phòng, ban, phân xưởng, chắc chắn, Xí nghiệp Quang điện 23 sẽ tiếp tục vươn lên là đơn vị điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua Quyết thắng của Nhà máy Z199 trong những năm tiếp theo.

Bài và ảnh: TUẤN MINH