CNQP&KT - Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP) hiện có 17 bệnh xá quân y, đảm nhiệm chăm sóc sức khỏe cho cán bộ, công nhân viên, người lao động thuộc các nhà máy quốc phòng.

 Những năm qua, thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng đơn vị quân y 5 tốt”, hiệu quả hoạt động của các bệnh xá đã được nâng lên đáng kể, góp phần đảm bảo quân số khỏe cho các đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

KHẲNG ĐỊNH NĂNG LỰC

Để tìm hiểu thế nào là đơn vị quân y 5 tốt và việc thực hiện phong trào “Xây dựng đơn vị quân y 5 tốt”, chúng tôi đã trao đổi với Đại tá Hoàng Phương Mai, Phó Cục trưởng Cục Hậu cần, Tổng cục CNQP - người trực tiếp phụ trách công tác quân y của Tổng cục, được chị cho biết: “Đơn vị quân y 5 tốt là: Phục vụ chiến đấu, sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, xây dựng đơn vị tốt. Có nếp sống vệ sinh khoa học, đảm bảo quân số khỏe tốt. Quản lý sức khỏe và cấp cứu, điều trị tốt. Kết hợp y dược học hiện đại với y dược học cổ truyền tốt. Quản lý và sử dụng thuốc, trang - thiết bị y tế tốt. Điều đáng mừng là quân y các đơn vị trong Tổng cục CNQP đã và đang thực hiện tốt 5 tiêu chí này”. Từ thông tin của Đại tá Hoàng Phương Mai, chúng tôi nhận thức rõ hơn về công tác quân y Tổng cục CNQP, cụ thể là qua hiệu quả hoạt động của bệnh xá thuộc các nhà máy quốc phòng.

Có thể khẳng định, giai đoạn 2015-2016 là dấu mốc ghi nhận sự “chuyển mình” của hầu hết bệnh xá thuộc Tổng cục CNQP, khi được cấp trên đầu tư xây mới, sửa chữa, nâng cấp cơ sở hạ tầng và bổ sung trang - thiết bị khám, chữa bệnh. Đây thực sự là cơ hội để các bệnh xá tạo nên sự thay đổi cả về lượng và chất trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. Nhờ đó, phong trào “Xây dựng đơn vị quân y 5 tốt” cũng đạt được kết quả nổi bật và toàn diện hơn. Điều đáng nói, trong nhịp độ sản xuất hối hả, thậm chí mang tính nặng nhọc, độc hại, nhưng quân y các nhà máy vẫn đảm bảo được quân số khỏe ở mức cao nhất, góp phần giải quyết hài hòa mối quan hệ lợi ích giữa doanh nghiệp và người lao động. Quân y Nhà máy Z111 là một ví dụ điển hình. Đây là đơn vị quân y khá vất vả khi phải chia lực lượng cho các cơ sở sản xuất có khoảng cách địa lý cách xa nhau của Nhà máy. Tuy vậy, Quân y Nhà máy Z111 luôn thực hiện tốt việc giữ gìn vệ sinh công nghiệp; phòng, chống dịch bệnh và đảm bảo quân số khỏe đáp ứng cho các nhiệm vụ của đơn vị. Thượng tá, bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Ngọc Sơn, Chủ nhiệm Quân y kiêm Bệnh xá trưởng Nhà máy Z111, khẳng định: “Có nếp sống vệ sinh khoa học, đảm bảo quân số khỏe tốt; quản lý sức khỏe và cấp cứu, điều trị tốt, là những tiêu chí mà quân y đơn vị thực hiện đạt hiệu quả cao. Bên cạnh đó, thực hiện chức năng chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bộ đội và nhân dân, quân y Nhà máy đã tập trung phát huy hiệu quả hoạt động của bệnh xá. Tuy nằm trên địa bàn thành phố Thanh Hóa - nơi tập trung nhiều bệnh viện, phòng khám, nhưng Bệnh xá Nhà máy Z111 vẫn là lựa chọn hàng đầu của bộ đội và nhân dân trên địa bàn. Chúng tôi tạo dựng niềm tin với người bệnh bằng uy tín của một đơn vị Quân đội và bằng chính tinh thần, thái độ phục vụ của đội ngũ y, bác sĩ”. Theo phân tuyến, Bệnh xá Nhà máy Z111 được xếp loại tương đương bệnh viện cấp huyện, gồm 20 giường bệnh cùng các trang, thiết bị hiện đại, như: máy chụp X-quang, siêu âm màu, điện tim, hệ thống xét nghiệm sinh hóa, huyết học, nội soi… Mỗi tháng bệnh xá thực hiện khám, chữa bệnh từ 600-800 lượt các đối tượng là quân nhân, thân nhân và nhân dân trên địa bàn. Hiện, số lượng thẻ bảo hiểm y tế đăng ký khám, chữa bệnh tại Bệnh xá là hơn 2.300 thẻ. Đáng chú ý, nhờ hoạt động hiệu quả, Bệnh xá đã đảm bảo tự chủ một phần tài chính và có điều kiện hỗ trợ cho các đối tượng chính sách, như miễn giảm 100% hoặc hỗ trợ từ 20-50% chi phí khám, chữa bệnh.  

Còn đối với Bệnh xá Nhà máy Z121, theo thống kê, riêng trong năm 2019, đã khám bệnh, cấp thuốc cho gần 9.000 lượt người. Đặc biệt, đây cũng là bệnh xá duy nhất của Tổng cục CNQP được phép và thực hiện rất hiệu quả việc cho trẻ dưới 5 tuổi uống vitamin A, tiêm chủng mở rộng cho trẻ em dưới 1 tuổi và phụ nữ có thai. 5 năm gần đây, đã có hàng nghìn lượt trẻ và hàng trăm lượt phụ nữ được tiêm chủng an toàn tại bệnh xá. Là bệnh xá cấp 1, Bệnh xá Nhà máy Z121 bắt đầu triển khai thực hiện xã hội hóa, tự chủ một phần tài chính từ tháng 8/2019. Thượng tá Trần Thanh Sơn, Phó Giám đốc Nhà máy Z121, phụ trách hành chính - hậu cần, cho chúng tôi biết: Quan điểm xuyên suốt của lãnh đạo, chỉ huy Nhà máy là lấy con người làm trung tâm nên ngoài việc bảo đảm chế độ, chính sách còn là sự quan tâm theo dõi, chăm sóc sức khỏe cho cán bộ, công nhân viên và người lao động thông qua hoạt động của quân y đơn vị. Do vậy, hằng năm, quân y Nhà máy đều phối hợp với các bác sĩ Bệnh viện quân y 103 tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho cán bộ, công nhân viên, người lao động. Đồng thời, đảm bảo thường trực theo ca sản xuất, trực cấp cứu, trực sẵn sàng chiến đấu, thực hiện công tác y tế dự phòng; định kỳ đo kiểm tra môi trường lao động, vệ sinh an toàn lao động và vệ sinh an toàn thực phẩm các bếp ăn tập thể… Quân y Nhà máy đã thực hiện tốt chức trách nhiệm vụ và ngày càng khẳng định năng lực trong việc khám, chữa bệnh cho các đối tượng. Khi thực hiện xã hội hóa bệnh xá, Nhà máy chủ trương những gì là thế mạnh thì phải phát huy tốt hơn nữa, còn những mặt chưa đáp ứng được thì thực hiện liên doanh, liên kết để đảm bảo chất lượng khám, chữa bệnh. So với các bệnh xá trong Tổng cục, Bệnh xá Nhà máy Z121 có đội ngũ nhân viên y tế hùng hậu. Cùng với cơ sở hạ tầng, trang - thiết bị hiện đại và phong cách làm việc chuyên nghiệp của đội ngũ y, bác sĩ, Bệnh xá Nhà máy Z121 ngày càng được cán bộ, công nhân viên, người lao động Nhà máy và nhân dân địa phương tin tưởng lựa chọn là nơi chăm sóc sức khỏe cho họ.

Bác sĩ Bệnh xá Nhà máy Z111 thực hiện chẩn đoán hình ảnh trên máy siêu âm 3D.

Cũng giống như bệnh xá Nhà máy Z111, Z121, Bệnh xá Nhà máy Z183 được trang bị một số máy móc, thiết bị, như: máy siêu âm 4D; máy chụp X-quang; bàn khám tai - mũi - họng, răng - hàm - mặt; máy nội soi cổ tử cung… Đội ngũ y, bác sĩ của Bệnh xá đã khai thác tốt trang - thiết bị để khám, chữa bệnh cho cán bộ, công nhân viên, người lao động. Nét nổi bật là, quân y Nhà máy Z183 đã làm tốt công tác sàng lọc và đưa người lao động đi giám định bệnh nghề nghiệp tại Viện Y học dự phòng Quân đội; đồng thời giúp hoàn thiện hồ sơ, thủ tục để người lao động được hưởng quyền lợi, chế độ nếu mắc bệnh nghề nghiệp. Mặt khác, quân y Nhà máy cũng làm tốt công tác vệ sinh phòng dịch, không chỉ ở đơn vị mà còn cho hơn 200 hộ dân sinh sống trên địa bàn. Ngoài ra, trong bối cảnh Nhà máy thực hiện tinh giản lao động gián tiếp, khi nhiệm vụ chuyên môn đã hoàn thành, bộ phận quân y sẵn sàng nhận thêm các nhiệm vụ khác để bổ sung vào lực lượng lao động trực tiếp tại Nhà máy.

CHỌN LỐI ĐI RIÊNG

Cũng thực hiện phong trào “Xây dựng đơn vị quân y 5 tốt” nhưng quân y Nhà máy Z131 lại chọn lối đi riêng khi đẩy mạnh thực hiện tiêu chí “Kết hợp y dược học hiện đại với y dược học cổ truyền tốt”. Cụ thể, vào năm 2017, Nhà máy đã tiến hành xây dựng khu trị liệu thải độc tại bệnh xá đơn vị. Đại tá Nguyễn Thị Hải Yến, Phó Giám đốc Nhà máy Z131, phụ trách hành chính - hậu cần, thông tin với chúng tôi: Đặc thù của đơn vị là sản xuất vũ khí, đạn dược và vật liệu nổ, có những bộ phận phải làm việc trong môi trường độc hại, tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại, nhất là TNT, ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động. Trước đây, Nhà máy phải gửi công nhân về Viện Quân y 103 điều trị thải độc, khám và điều trị bệnh nghề, nhưng mỗi năm cũng chỉ được vài chục người. Với mong muốn có một khu trị liệu cho người lao động để thực hiện đều đặn và với số lượng lớn, Nhà máy đã nghiên cứu áp dụng mô hình của Viện Quân y 103 để xây dựng khu trị liệu thải độc tại đơn vị. Sau 2 năm hoạt động, đến thời điểm hiện tại, khu trị liệu thải độc của Nhà máy Z131 vẫn là mô hình dự phòng trị liệu duy nhất tại Tổng cục CNQP. Đại úy Hoàng Anh Tùng, Chủ nhiệm Quân y kiêm Bệnh xá trưởng Nhà máy Z131, cho biết: Đây là phúc lợi mà mọi cán bộ, công nhân viên, người lao động Nhà máy được thụ hưởng, chia thành 3 nhóm đối tượng cụ thể: nhóm sản xuất TNT được trị liệu 10 ngày liên tục; đối tượng làm việc trong môi trường có các yếu tố vượt quá tiêu chuẩn cho phép được trị liệu 5 ngày và đối tượng còn lại khi có chỉ định chuyên môn y tế được trị liệu 2 ngày. Hằng năm, quân y Nhà máy đều có kế hoạch trị liệu cố định dành cho đối tượng lao động nặng nhọc, độc hại; đồng thời, căn cứ vào nhiệm vụ ở từng thời điểm để bố trí các đợt trị liệu đột xuất nhằm bảo đảm chăm sóc sức khỏe cho người lao động. Để thực hiện nhiệm vụ mới mẻ này, đội ngũ quân y Nhà máy được tham gia đào tạo bài bản về y học cổ truyền và xoa bóp bấm huyệt. Quá trình vận hành khu trị liệu thải độc, Nhà máy cũng quy định rõ và yêu cầu các đối tượng tuân thủ nghiêm quy trình thải độc theo các bước cơ bản, như: ngâm dược liệu toàn thân, tắm sục, xông khô đá muối, xông ướt tinh dầu, mát-xa bằng máy hoặc xoa bóp bấm huyệt… Quân y Nhà máy đảm bảo nguồn dược liệu tại chỗ dùng cho trị liệu thải độc và mỗi liệu trình được thực hiện trong thời gian 95 phút. Chủ nhiệm Quân y Hoàng Anh Tùng chia sẻ: Đến nay, đã có hàng nghìn lượt người được “trải nghiệm” khu trị liệu thải độc. Kết quả xét nghiệm sinh hóa máu và nước tiểu sau trị liệu cho thấy, chức năng gan và thận được cải thiện rõ rệt, góp phần phục hồi và nâng cao sức khỏe của người lao động. Nếu như trước đây, quân y Nhà máy phải phấn đấu để đảm bảo quân số khỏe đạt tỷ lệ 98,5%, thì hiện nay tỷ lệ đương nhiên đã đạt 98,9%. Đặc biệt, từ năm 2016 đến nay, không có trường hợp nào mắc bệnh nghề nghiệp. Phó Giám đốc Nguyễn Thị Hải Yến, nêu rõ: Khu trị liệu chỉ là một biện pháp Nhà máy thực hiện nhằm nâng cao sức khỏe cho người lao động, cùng với các biện pháp đã thực hiện đồng bộ trong nhiều năm qua, đó là: kiểm tra môi trường sản xuất để cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động; trang bị bảo hộ lao động; bồi dưỡng độc hại, ăn ca; khám sức khỏe định kỳ, cấp phát thuốc bổ và điều trị bệnh…

Ca bin xông hơi đá muối tại khu điều trị thải độc của Nhà máy Z131.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết thêm, phát huy hiệu quả của trị liệu thải độc và nhằm nâng cao chất lượng chữa bệnh, trong năm 2019, Nhà máy Z131 tiếp tục đầu tư phòng vật lý trị liệu và phục hồi chức năng, với các thiết bị đồng bộ, đạt tiêu chuẩn. Sau một thời gian đi vào hoạt động, phòng vật lý trị liệu đã tiếp nhận điều trị cho hàng trăm lượt bệnh nhân (cả trong và ngoài đơn vị), trong đó có những trường hợp đã đi điều trị bệnh ở cơ sở y tế bên ngoài nhưng không khỏi, được Bệnh xá Nhà máy điều trị thành công. Với lối đi riêng này, mở hướng cho Bệnh xá Nhà máy thực hiện xã hội xóa để góp phần chăm sóc sức khỏe cho các đối tượng trên địa bàn đóng quân.

LỜI KẾT

Sau những điều “mắt thấy, tai nghe”, chúng tôi tin rằng, người lính thợ CNQP nói riêng và nhân dân địa phương nơi các nhà máy CNQP đóng quân nói chung, có thể yên tâm gửi gắm niềm tin vào đội ngũ y, bác sĩ ở các đơn vị quân y 5 tốt như đã kể trên - nơi giúp họ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe một cách chu đáo và tận tình nhất, đúng như lời Bác Hồ dạy “Lương y như từ mẫu”…

Bài và ảnh: HÀ ANH